Lourdes laat mij zien: Jij bent ten diepste gewild en geliefd

Norbertijn Hans Duijsters is de afgelopen jaren al heel wat keren in Lourdes geweest. Maar waarom eigenlijk? En hoe verklaart hij zijn liefde voor Lourdes?

Door: Greco Idema

Lourdes… Voor degenen die hier nooit van gehoord hebben: kun je uitleggen wat Lourdes is?
“Lourdes was voor 1858 een onbeduidend klein stadje aan de voet van de Hoge Pyreneeën in Frankrijk. Het leven ging er zijn gangetje: vreugde, verdriet, roddel en achterklap. En natuurlijk was er de ‘hogere stand’ die zich ver verheven voelde boven de armen en kwetsbaren.

Op 11 februari 1858 gaat Bernadette Soubirous hout sprokkelen buiten de stad Lourdes, samen met haar zusje Toinette (12 jaar) en een vriendinnetje aan de oevers van de Gave. Als ze haar kousen uittrekt om door het water van de van het Molenkanaal de andere meisjes te volgen, hoort zij plotseling het geluid als van een windstoot. Als zij dat een tweede maal hoort, kijkt ze naar de rotswand, de rots Massabielle, en ziet iets wits. Een dame met een mooi figuur, met een rozenkrans. Bernadette, een beetje bang, pakt haar eigen rozenkrans en wil een kruisteken maken. Dat lukt haar niet. Pas als de Dame het haar heeft voorgedaan lukt het wel. Veertien keer zal de Dame verschijnen aan Bernadette.”

Hoe gaat het verhaal verder?
“Op 25 maart 1858 zegt de Dame haar naam in het dialect van Lourdes: “Que soy era immaculada councepciou”. Vertaald is dat: “Ik ben de onbevlekte Ontvangenis”.Bernadette begrijpt het niet. Ze vertelt het aan de pastoor van Lourdes die heel septisch staat tegenover de verschijningen. Hij weet niet wat hij hoort. Hij stuurt haar verstrooid weg. Nadien volgt na vier jaar van onderzoek door een commissie van theologen en mariologen m.b.t. de erkenning van de verschijningen door de Kerk in de persoon van de Bisschop van Tarbes, het bisdom waar Lourdes ondervalt.

Bernadette heeft veel moeten overwinnen. Velen dachten dat ze de zaak bedroog. Standvastig en eerlijk heeft ze verhaald wat haar is overkomen. Tegen de procureur van de Keizer, tegen de kerkelijke gezagsdragers. Consequent heeft ze alle giften geweigerd die haar door haar bewonderaars werden gegeven. Na de verschijningen is Bernadette ingetreden in het Hospice, het internaat van de zusters van Nevers. Dit om haar rust en bescherming te bieden en haar te behoeden voor opdringende menigten. Uiteindelijk treedt Bernadette in in het klooster van Nevers. Ze overlijdt na een lang ziekbed op de woensdag na Pasen 16 april 1879.

Kun je iets meer vertellen over haar kloosterleven?
“Haar kloosterleven is niet over rozen gegaan. Ze had te maken met sepsis van haar oversten en vooral met haar novicemeesteres was het verre van gemakkelijk. Ook haar gezondheid was heel zwak. Maar ook hier bleef ze kalm onder. Ze deed uitstekend werk in de ziekenzaal van het klooster en was hulp in de sacristie. Totdat het niet meer ging.

Lourdes groeide uit tot de bedevaartplaats die het nu is. Het voert te ver om dit allemaal uit te leggen. Wel zeg ik: voor mij en velen is Lourdes de plaats waar de hemel de aarde raakt. Door goedheid, liefde, zorg en ook door barmhartigheid en vergeving. Bernadette kwam uit een liefdevol gezin. Het gezin wordt getekend door armoede en werkloosheid. Ze woonden er noodgedwongen in het ‘Chacot’, de oude gevangenis van Lourdes, omdat de vader van Bernadette  – hij was molenaar van beroep – de huur van de molen niet meer kon betalen.”

Waarom kom je er regelmatig?
“Lourdes is voor mij heel belangrijk. Ook ik heb behoefte aan barmhartigheid, vergeving en nieuwe moed. Lourdes heeft me telkens doen inzien: je mag er zijn, jij bent ten diepste gewild en geliefd. Ga maar de weg die je moet gaan. Door samen te zijn als zieken en gezonden, door elkaar te helpen. Niet wij als vrijwilligers helpen de zieke medepelgrims, maar de zieken helpen ook ons. Door met zieke tochtgenoten te mogen omgaan en heel nabij proberen te zijn, komt mijn eigen kwetsbaarheid ook naar boven. En dat steekt schril af tegen wat de zieken moeten meedragen. Hun omgaan met hun ziekte en handicaps heeft mij geleerd anders tegen mijn moeilijkheden aan te kijken. Mij wordt een spiegel voorgehouden, zo van: ‘Tel je zegeningen en blijf niet kijken naar wat je niet kunt’.

De bedevaart naar Lourdes is voor mij als een soort bezinning, een retraite. Samen eucharistie vieren, samen de lichtprocessie lopen, in de Kruisweg het lijden en sterven van Jezus en zijn verrijzenis overwegen, maar ook ons eigen lijden en daaruit weer mogen opstaan. Het Sacrament van Boete en Verzoening mogen ontvangen en zo voor God staan en zijn barmhartigheid en vergeving voelen, om daarna weer verder te kunnen gaan. Maar ook het samen optrekken met collega vrijwilligers en de medepelgrims. Samen lachen en veel plezier maken – want dat is ook bedevaart. Samen intense verbondenheid voelen. Dat maakt voor mij Lourdes tot een gezegende plaats. Het is een plaats om weer nieuwe krachten op te mogen doen. En nieuwe kracht te mogen doorgeven aan de mensen die ik mag ontmoeten. Dan kan ik weer verder trekken op de weg van het religieuze leven. Dan kom ik als herboren thuis, heb ik Verrijzenis en Nieuw Leven moge ervaren en – hoop ik – ook door mogen geven.”

Lourdes geeft mensen valse hoop, hoor je vaak van critici. Wat vind je van deze kritiek?
“Nee, Lourdes geeft mensen hoop. In Lourdes gebeuren elke minuut genezingen. Geen spectaculaire, maar wel zeer diepgaande en intense genezingen van het hart van aanvaaarding en bekering. Mensen die totaal zijn vastgelopen vinden daar nieuwe kracht.

Vele jaren geleden ontmoette in een jonge moeder van 39 jaar die ongeneeslijk ziek was. Ze was opgegeven, uitbehandeld. Samen met haar twee kinderen ging ze op bedevaart naar Lourdes. Opstandig was ze, boos en intens verdrietig. Ze kwam gesterkt terug. Ze heeft Maria ontmoet, haar liefde gevoeld doorheen mensen die voor haar zorgden. Samen hebben we in Lourdes het Sacrament van de Ziekenzalving gevierd. Een intens moment samen met haar kinderen en de hele groep. Drie maanden na de bedevaart is ze rustig gestorven. Velen na haar heb ik mogen ontmoeten die intens worstelen en opstandig waren maar die gesterkt naar huis gingen.

In Lourdes gebeuren ook daadwerkelijke genezingen. Voordat die erkend worden gaan er jaren van onderzoek aan vooraf door een onafhankelijke commissie waar theologen, artsen en andere deskundigen zittingen in hebben. De voordracht voor een erkenning wordt gedaan door de Bisschop van het Bisdom waar degene die genezen is vandaan komt. Ook in dat bisdom is een uitvoerig onderzoek ingesteld, onafhankelijk voordat de bisschop er mee naar buiten komt en er melding van maakt bij het Heiligdom van Lourdes.”

Is er in Nederland een vergelijkbare plek?
“Er zijn vele plekken waar mensen samen komen om te bidden. Bijvoorbeeld het Heiligdom in Heiloo, of hier in Noord-Brabant: Elshout, ’s-Hertogenbosch en Meerveldhoven. Niet zo groots als Lourdes maar wel een plaats waar mensen kracht, troost, bemoediging en ook letterlijk genezingen ondervinden. Steeds meer mensen ontdekken bedevaartsplaatsen als plaatsen van stilte, reflectie en gebed. Ook mensen die zich niet meer verbonden voelen met de Kerk komen er en vinden er troost en bemoediging.”

Ga je binnenkort weer richting Lourdes?
“Ja, ik ga in september weer naar Lourdes als vrijwilliger (17-23 september) met de TGV. Ik zie er naar uit en voel me bevoorrecht!”

Greco Idema is webmaster van Abdijvanberne.nl | Foto boven: Unsplash.com, Nick Castelli