Door: Joost Jansen o.praem.

Er zijn van die gesprekken met mensen waarin ik alleen maar kan zeggen: jullie worden flink beproefd. Er is geen duidelijke reden aan te wijzen voor wat hun is overkomen. Jan en Miep zijn gewone mensen die hun best doen, met vallen en opstaan. Dan ineens krijgt Jan een ongeluk op zijn werk, hun twee kinderen menen dat ze het ruime sop moeten kiezen en doen dat op een ongelukkige manier. De twee zitten ‘in de shit’. In hun omgeving wordt gefluisterd: ‘Waaraan hebben ze dit verdiend?’ Nergens aan, het is pure pech, zegt de een. Ik zeg: het is een beproeving. Dat is toch hetzelfde? Neen, dat is niet hetzelfde, een beproeving is geen pure pech. En ik roep Jezus erbij om dit uit te leggen.

Met het evangelie van vandaag staan we aan het begin van Jezus’ openbare leven. Wat er in de jaren aan vooraf is gegaan weten we niet. Langzaam is zijn roeping gerijpt. Een andere prediker is Hem vooruit gegaan: Johannes de Doper. Net voor dit stukje evangelie staat dat Johannes doopt en Jezus laat zich dopen en Hij ervaart nogmaals, heel sterk: Ik ben geliefd, niet alleen door mensen maar ook door God. Dat is een groot geschenk als je dit mag ervaren: dat er van je gehouden wordt! Het zijn ervaringen die je ook in verwarring kunnen brengen. Ik stel me voor dat Jezus ervoor kiest om dit helemaal in afzondering en stilte op zich in te laten werken. Wat betekent het dat Ik een geliefd mens wordt genoemd. Wat moet ik er mee in mijn leven? En als Johannes er mee ophoudt, wie neemt dan zijn roeping, zijn werk, over? Twintig jaar daarvoor was de alom gerespecteerde rabbi Hillel overleden. Van hem is de uitspraak: ‘Als je niet voor jezelf bent, wie is er dan voor jou? En als je er alleen voor jezelf bent, wie of wat ben je dan? En als je het niet nu doet, wanneer dan wel?’ Als ik het niet nu doe, wie dan wel? Ik zou willen dat meer mensen zich vandaag deze vraag stellen: Als ik het nu niet doe, wie dan wel? Het is de moeite waard om daar veertig dagen mee aan de slag te gaan…

Jezus is aan de slag gegaan met die overweldigende ervaring in de woestijn, dat kan een gevecht zijn. Satan – dat is de tegenstrever, dat is degene die een stang gooit in het raderwerk van ons bestaan, het is degene die pure verwarring zaait, speelt een potje mee. Als de evangelist erop terugkijkt, noemt hij het een beproeving. Niet zomaar iets dat je overkomt, niet pure pech. Het is echt een beproeving, een test, kijken of je de uitdaging aankunt en hoe je er daarna mee werkt. Bij wie zoiets heeft meegemaakt spreken mensen vaak van een beproefde mens, soms ook van een ‘wijze mens’.

Ik ben een paar keer bij Jan en Miep geweest, ze hebben zich leeggepraat, ik hoefde maar te luisteren. Ze ontdekten hoe hun verbondenheid door hun strubbelingen groeide. Laten wij niet vergeten hoe krachtig een gegeven verbond kan zijn, hoe beschuttend en beschermend. Het verhaal van die regenboog bij Noach staat niet voor niets al in de eerste hoofdstukken van onze Bijbel. Het is een oergegeven voor de hele mensheid. Begrijpelijk dat de LHBTI+-beweging het als teken heeft gekozen: de veelkleurige regenboog die ons liefdevol overhuifd. Uitgaan van verbond, van wederzijds engagement, van liefde is de basis om met de struikelstenen in je bestaan om te gaan. Wat je overkomt is dan geen pure pech, neen, het is een beproeving die je liefdevol mag omarmen en je groeit er aan. Jezus heeft deze beproeving voor ons doorgemaakt en met zijn ervaring de weg voor ons vrijgemaakt.

Veel mensen komen jammer genoeg niet aan deze ervaring toe omdat ze onverschillig zijn of hun kop in het zand steken. Met de gang naar Pasen in deze veertigdagentijd nemen wij deze uitdaging aan, zo hoop ik. Juist omdat we in deze vastentijd wat kunnen vertragen, even stilstaan bij hoe ons leven gaat, hoe ik bouw aan relatie, aan verbond. Wie stilstaat bij zichzelf, wie zich inkeert, wie zich bewust is van eigen kwetsbaarheid, zal zeker ook opengaan voor een ander. De vastenactie heeft een natuurlijke plaats in deze tijd.

Laten we de weg van veertigdagen gaan, onder de bescherming van de veelkleurige regenboog, Gods bescherming om te groeien aan de wisselvalligheden in ieders bestaan.

Als ik het niet nu doe, wie dan wel?