Door: Joost Jansen o.praem.

Bij de inauguratie van Trump, terwijl oud-president Jo Biden en Kamala Harris achter hem zaten, heeft de nieuwe president flink uitgehaald naar zijn voorgangers door hen een ‘corrupt establishment’ te noemen. Hij durft. De toon is gezet.

Zojuist hoorden we een geheel andere manier van jezelf positioneren: Jezus sluit aan bij zijn voorgangers. Hij doet een beroep op de grote mannen van weleer, de profeten en de mensen die de Wet, de Tora, hebben doorgegeven. Hij zegt als het ware: ik verzin niets nieuws. Lees maar in de heilige boeken. Ik wil alleen maar doen wat daar reeds staat geschreven. ‘Het Schriftwoord dat gij zojuist gehoord hebt is thans in vervulling gegaan.’ Waarom is Hij er dan op uitgetrokken om zijn Blijde Boodschap met mensen te delen? Als het allemaal in de oude boeken staat, hoef je ze toch alleen maar voor te lezen? Dat hebben we gehoord in de eerste lezing! Mensen die na de ballingschap hun bijbel weer teruggevonden hebben. U hoorde met welke emotie dit gepaard ging. Mooi dat dit vandaag ook gebeurt: de verkoop van bijbels aan met name jonge mensen stijgt flink. Dat zegt iets over wat er onder jongeren speelt. Onze maatschappij is niet meer zo veilig. Ze kunnen dan wel al jong een auto van de zaak krijgen, een eigen huis in geen jaren. En veel relaties van jonge mensen staan onder spanning.

Ik denk dat hier ook de reden gezocht moet worden waarom Jezus erop uitgetrokken is. Ook in Jezus’ tijd was het spannend onder de bezetting door de Romeinen. Mensen zochten naar houvast. Ze hadden hun teruggevonden Tora, hun Bijbel, ons Eerste Verbond. Ze voelden dat die op een behoudende en ouderwetse manier werd uitgelegd en toegepast. Het raakte hen niet meer. Toen waren het de mensen van de Traditie in de synagogen, vandaag zijn het mensen in de kerken die precies weten hoe de Bijbel in elkaar zit en hoe die uitgelegd moeten worden. Maar als het niet meer de harten raakt? Als de eeuwenoude woorden als eeuwenoud worden ervaren en niet meer van deze tijd? Dan is dit de rede waarop Jezus het juiste woord, de Blijde Boodschap bracht in zijn tijd. Dan is dit de motivatie waarom vandaag mensen op een vragende manier met de Schriften omgaan, steeds luisterend naar wat het Woord, wat de Tora, de Wet vandaag ons te zeggen heeft. Aan de ene kant het luisteren naar onze tijd en de tekenen die daarin te ontdekken vallen, aan de andere kant het enten van onze vragen, angsten soms, in de rijkdom van die grote Traditie aan verhalen. Ik ga er vanuit dat al onze menselijke ervaringen ergens in de Bijbel een aanknopingspunt vinden.

Is er maar één uitleg mogelijk? Was het maar waar! Jezus heeft in zijn tijd zich hiertegen verzet. Gelukkig waren er rabbijnen die fijnmazig met de Schriften omgingen en wisten te interpreteren naar de omstandigheden. Jezus heeft dit op een unieke, ik durf te zeggen goddelijke manier, gedaan. Ik roep even in herinnering de tweede lezing: zoveel verschillende gaven onder de mensen en met elkaar vormen we één Lichaam. Zoveel verschillende ingevingen als we de Schriften openslaan en als we dan met elkaar in gesprek blijven, voeden we het grote Verhaal van God met ons mensen.

Kunnen ook wij zeggen: het Schriftwoord dat we zojuist gehoord hebben is thans in vervulling gegaan? Dan zullen we goed moeten luisteren naar wat er gebeurt in onze dagen. Dan zullen waarschijnlijk eerst voorbeelden komen dat het niet gebeurt. Ik voel me echter wel thuis bij een episcopaalse bisschop die de dag na zijn inauguratie Trump eraan herinnert dat God vraagt om aandacht voor de kwetsbaren, de verdrukten in vele soorten. Kortom hem herinneren aan dat onze God een barmhartige en liefhebbende God bij wie niemand uit de boot valt. Deze bisschop Marian Budde heeft het begrepen én het aangedurfd om de meest machtige man ter wereld de bevrijdende boodschap van Jezus voor te houden. Reageren op de juiste manier op de juiste plaats.

Kunnen wij dit ook? Zeker. Doen wij het ook? Dat is een ander verhaal. Ik hoop het en bid er om. Want dat woord van de Schrift, dat grote Verhaal van Gods Verbond met mensen, die boodschap van Liefde is de moeite waard voor onze tijd. Durft u het aan?