Berne bemoedigt, ook in tijden van corona (15): Pieter Butz

Wat geeft je hoop of vertrouwen in deze moeilijke tijden? Deze vraag wordt op deze website tot en met in ieder geval eind mei beantwoord door tientallen personen die op verschillende manieren betrokken zijn bij de Abdij van Berne. Middels deze serie wil de Abdij van Berne een eigen bijdrage leveren aan het gesprek over de corona-crisis, mensen bemoedigen en hoop bieden, er zijn voor de eigen achterban en alle andere betrokkenen via website en social media.

Vandaag deel 15: een bijdrage van Pieter Butz, participant van de Abdij van Berne.

Door: Pieter Butz

Één bod, twee kansen
Op de afbeelding hieronder zien we schilder Marc Chagall liefdevol met zijn vrouw Bella. Zij zorgde niet alleen materieel voor hem, maar ook mentaal. Zij sprak hem moed in toen het leven tegenzat, zijn inspiratie wegvloeide. Want veel bedreigde de Joodse kunstenaar: de Russische revolutie, de diefstal van zijn schilderijen, de jaloerse commentaren van andere kunstenaars. Haar strijdwapens waren haar diepe liefde voor hem èn haar glimlach. Zeker toen de dreiging van het nationaal-socialisme alsmaar toe nam.

Ik zie hier een parallel met ons gevecht met het coronavirus. Aanvankelijk maakten we ons niet druk. De ziekte was ver van ons bed en hoogstens spectaculair vanwege de vele, vele ‘gemondicapte’ Chinezen. En wat kon ons overkomen in het uiterst medisch en financieel welvarende West-Europa! Maar ineens bleek Noord-Italië – toch zeker ook een land met een hoge levensstandaard – behoorlijk aangegrepen door het coronavirus. Snel daarna volgde Spanje. Nog susten we ons in slaap met een schouderophalend: ‘Ach ja, Zuid-Europa, hè!’ Tot heel onze wereld aangetast bleek door die mysterieuze vijand die associaties opriep met de middeleeuwse pest en de Spaanse griep van na 1918.

Tot Rutte op het scherm verscheen, zorgelijk kijkend, zonder zijn optimistenlach. Toen wisten we: het is bittere ernst! De tv overspoelde ons met rampenkenners die ons de meest afschrikwekkende toekomstscenario’s voorschotelden en ons rampzalige tekorten aan ic’s beloofden. 2020 leek een rampjaar te worden met een radeloze bevolking wier enige heil leek te liggen in massaal gehamsterd toiletpapier. Veel bedrijven en winkels sloten, buschauffeurs werden afgeplakt, scholen gingen dicht. De vaderlandse economie stortte in en de kerken schakelden over op beeldbuisliturgie. Zelfs de voetbalcompetitie stopte. Tot de ‘ramp-haan’ alleen nog maar kraste: ‘dood en ellende!’ Toen leek een ramp onafwendbaar.

Maar ook: tóen werd bij veel mensen de geest van Bella wakker. Toen de mensen zich gingen verstoppen in eenzaamheid en angst voor elkaar, werd het ‘SAMEN’ herontdekt. Bleek het wapen ‘LIEFDE’ een uiterst bruikbaar intermenselijk instrument.

De winkeliers van ‘Zeg het met een bloemetje’ bleken de malaise te ontglippen. De boekhandelaren konden de groet- en wenskaarten niet aangesleept krijgen. Marskramer en Intertoys importeerden scheepsladingen gezelschapsspelen. Oudere mensen skypten en mobieleerden elkaar dat het een lieve kunst was en de 1½-meter spanwijdte bleek meer ruimte te bieden dan gevreesd. De angst voor het virus was niet in één keer voorbij, maar op de gezichten van de mensen verschenen weer glimlachjes.

Ik kijk opnieuw naar het schilderij. Nu pas zie ik de glimlach rondom de mond van de schilder. Hij heeft zijn Bella voor ogen, ziet hen in hun omhelzing. De ‘ik-vogel’ zingt een andere melodie. Die van wederzijdse tederheid, respect, de glimlach naar elkaar. Zoals ooit gezongen in het verhaal van de schepping, van Mosje en Tora, van de kleine rabbi uit Nazaret. En sedertdien vóórgeleefd in de verhalen en daden van talloze mensen overal ter wereld.

Zelfs in het verhaal van het virus!

Pieter Butz (1931) studeerde Nederlands en Geschiedenis. Hij was docent en conrector in Goes. In 1989 kwam hij in contact met de Norbertijnen in Heeswijk. Hij verbond zich aan de Abdij van Berne als participant (lekenbroeder). Zo leerde hij leven en werken van de Norbertijnen grondig kennen. Hij verzorgt literaire en religieuze teksten.