“Deze crisis onderstreept het belang van de toekomstplannen”

Oprechte woorden van projectleider Henk-Jan Hoefman. In deze eerste e-nieuwsbrief een interview met hem over de vorderingen tot nu toe. En ook: hoe kijkt hij terug op het jaar 2019 en met welke blik kijkt hij naar de komende periode? Een gesprek over mogelijkheden en onmogelijkheden, voortgang en stagnatie, gretigheid en geduld.

Door: Ina Veldman

Henk-Jan, we zijn natuurlijk heel benieuwd hoever het met het maken van de plannen is. Kun je iets vertellen over de ontwikkelingen tot nu toe?
“Jazeker. Gelukkig hebben we eind vorig jaar de planfase met succes kunnen afronden, dat wil zeggen dat we ons nu richten op de uitvoering van de plannen. Een nuance is wel op zijn plaats, want zoals mijn opa zou zeggen: ‘Er moet nog veel water door de beek.’

Voordat we bijvoorbeeld in het abdijhuis echt aan het (ver)bouwen kunnen slaan, moeten de globale plannen eerst nog veel concreter worden uitgewerkt, tot aan de stopcontacten toe. Daarnaast zullen we de toekomstige exploitatie van het abdijhuis blijven toetsen op haalbaarheid.

De afspraak met het kapittel is: alleen duurzame business cases krijgen groen licht. Dat geldt voor alle bouwstenen van het toekomstplan. Dus er is nog veel werk aan de winkel.”  

Hoe beïnvloedt de corona-crisis het toekomstproject?
“Net als iedereen ondervinden we nu natuurlijk veel hinder van de corona-crisis. We gaan door met alle voorbereidingen, maar we moeten erg creatief zijn om zaken gaande te houden. Dat lukt tot nu toe redelijk, maar we zullen onherroepelijk tegen vertragingen aanlopen. Daarnaast is het niet ondenkbaar dat de financieringsmogelijkheden voor bepaalde onderdelen door de crisis onder druk komen te staan.

De stuurgroep volgt alle ontwikkelingen op de voet en waar nodig zullen we de plannen voor de korte en de langere termijn in overleg bijsturen.

Tegelijkertijd onderstreept deze crisis in mijn ogen ook het belang van de toekomstplannen waaraan we werken. Juist in deze turbulente tijden zijn er ankerpunten nodig, zoals de abdij en haar gemeenschap. Ik zie bij mensen het verlangen naar inspiratie en bemoediging alleen maar toenemen. Binnen organisaties en de samenleving neemt de noodzaak van een fundamentele herbezinning op ons economisch en maatschappelijk model toe. Hierin kan Berne een bron van betekenis zijn.”

Wat is in praktisch opzicht de grootste uitdaging?
“Voor het compacte toekomstteam spelen er op alle deelgebieden 101 aandachtspunten. Soms is het moeilijk om alle ballen in de lucht te houden. Er is ook niet zomaar budget voorhanden om extra betaalde krachten aan het werk te zetten, dus moeten we creatieve oplossingen zoeken. Voor een deel van de programma-ontwikkeling hebben we nu voor drie jaar geld gekregen van een fonds.

De inzet van vrijwilligers en stagiaires is ook belangrijk. Zij zijn van onschatbare waarde voor Berne, maar ook zij vragen om aansturing en aandacht. Het jaar 2020 is spannend, want we moeten met elkaar een lastige klus klaren. De werkers binnen de abdij ervaren – nog los van de toekomstplannen – druk en drukte. We moeten elkaar goed in het oog houden.”

Waar ben je tevreden over en waarover wat minder?
“Met tevredenheid kijk ik naar de gestage vorderingen die we maken binnen de mogelijkheden die we hebben. Het nieuwe reserveringssysteem voor het centraal secretariaat is in aantocht, de basis voor de lustrumprogrammering in 2021 ligt er, het opknappen van de gastenkamers gaat de tweede fase in, er wordt dit jaar een begin gemaakt met het Provinciaal Depot Bodemfondsen, het overleg met Berne Media en Stichting Berne Abdijbier is gaande, er wordt hard gewerkt aan de communicatie en de inhoudelijke profilering van Berne krijgt vorm…

Waar ik minder tevreden over ben? Dat het allemaal langzamer gaat dan we zouden willen. Het maakt mij en anderen soms ongeduldig en af en toe zijn we een tikkeltje gefrustreerd, maar dan spreken we elkaar streng, doch compassievol toe met de woorden van wijlen Gerrit Brokx: ‘Als het niet gaat zoals het moet, dan moet het maar zoals het gaat!’”

Hoe kijk je terug op het jaar 2019?
“Het jaar 2019 heeft bewezen dat de Abdij van Berne een grote cirkel van betrokken mensen en organisaties kent. Zonder alle welgemeende hulp van buiten waren we niet zover gekomen. Berne heeft een bijzondere aantrekkingskracht. Voor velen is het een geliefde plek met de gemeenschap als kloppend hart. De toekomstplannen zijn erop gericht om het religieuze leven in Berne ook voor toekomstige generaties te behouden. Die wens is bij alle betrokkenen voelbaar.

Natuurlijk is het een heel avontuur, maar zoals Bert Monquil, economisch adviseur van de abdij, zegt: ’Niets doen is geen optie!’ Hopelijk rust er zegen op de bijdrage van eenieder, zodat de abdij en haar gemeenschap er wel bij vaart. Wat zou er mooier zijn, om in 2021 het 900-jarig bestaan van de orde met geloof in de toekomst te kunnen vieren?” 

Wat zijn je verwachtingen voor het komende jaar?
“Het komende jaar komt het erop aan! Het zal duidelijk worden wat binnen de gegeven omstandigheden haalbaar is en wat niet. Ik heb goede moed dat we met vereende krachten veel kunnen waarmaken. Misschien hebben we voor bepaalde zaken meer tijd nodig, maar met vuur, volharding en met hulp van de voorzienigheid moet het lukken. Soms zullen we ons hoofd moeten buigen voor de onmogelijkheden. Het belangrijkste is het geloof in elkaar en in het project. Als dat er is, dan mag er hier en daar wel iets mislukken.”

Ina Veldman is ondersteuner projectruimte