Door: Joost Jansen o.praem.
Wanneer er crisis is
Je bent enthousiast, gegrepen door een ideaal. Je gaat voor de goede zaak. Je hebt met je compagnons succes want je boodschap slaat aan. Je ziet hoe mensen opfleuren, weer zin hebben om elkaar van dienst te zijn, er een goede spirit komt. En dan… De eerste tegenslagen, de eerste crisis. Een van je medebroeders wordt gedood. Zijn naam is Stefanus. Het zou een andere naam kunnen zijn, want ook vandaag is het christendom de meest vervolgde godsdienst. Hoe reageer je dan, en jouw gemeenschap? De grote Inspirator – Jezus – heeft toch vrede op aarde willen brengen? Bij zijn geboorte zongen de engelen ‘Vrede op aarde en in de mensen een welbehagen.’ Maar ook toen gebeurde dat onder dreigende omstandigheden want het land Israël zuchtte onder het juk van de Romeinen en het Kind moest na enkele weken al vluchten met zijn ouders naar Egypte. Vluchten voor geweld gebeurt vandaag nog. De tijden lijken niet veranderd.
Hoe reageer je in tijden van crisis? Dat is de kwestie. Hoe reageerden ze toen, hoe kunnen wij vandaag reageren? Want crisissen zijn er vandaag te over: stikstof, milieu, toeslagenaffaires, Groninger gas, vluchtelingen, noem maar op. Mensen voelen zich bedreigd, het hangt in de lucht, en dan hoeft maar een grote schreeuwer op te staan en de mensen lopen achter hem aan als bij de Rattenvanger van Hamelen.
Hoe hebben ze in de jonge christengemeenschap een weg gevonden toen Stefanus gedood werd? Ik hoef mijn bijbel maar open te slaan. Deze vertelt dat toen Stefanus gestenigd werd, hij de hemel open ziet gaan. Dus is er voor hem een hemel. Wel een verschil met vandaag nu voor veel mensen er geen hemel meer is. Alles moeten ze zelf kunnen opknappen, en dat lukt vaak niet. Daarom is er zoveel stress en zoekt men zijn heil in surrogaatoplossingen. Stefanus voelt zich gesteund door ‘een Mensenzoon’ die hem ondersteunt. Ik vind dit zeer bemoedigend. Het woord Mensenzoon is hier treffend gekozen. Aan de ene kant is het natuurlijk Jezus, maar door het woord ‘mensenzoon’ te gebruiken kan iedereen de helper-in-nood worden. Dat is de kracht van zulke woorden!
Er is nog een andere bron van hulp wanneer ik mijn bijbel opensla: het evangeie dat we zojuist gehoord hebben. Jezus lijkt al voorvoeld te hebben dat zijn Boodschap, zijn inzet, niet door iedereen in dank zal worden afgenomen. Vervolging kan ook zijn volgelingen overkomen. En dan zegt Jezus iets heel belangrijks: als dit eventueel zou gebeuren, weet dat je dan een innerlijke kracht wordt gegeven om deze tegenslagen het hoofd te bieden. Niet dat ze verdwijnen, crisissen zullen we houden, maar wel dat ons kracht wordt gegeven om er mee om te gaan, ze wellicht om te buigen. Die innerljke kracht die je wordt gegeven, is niet zomaar een push van binnen. Het is de Geestkracht van God. Dus: God mengt zich in de strijd. Wanner Hij zijn Naam verbindt aan ons armzalige gedoe, dan zijn we veilig. Het startsein van zijn bemeoeinis heeft Hij voor ons reeds gegeven met de geboorte van zijn Zoon Jezus, gisteren. Daar heeft Hij het niet bij gelaten, Hij steunt ons keer op keer als we ons blijven openstellen voor Hem. Zoals Hij zijn hemel openzet…, hoorden we in het evangelie bij de marteldood van Stefanus.
Het hoeft echt niet altijd zo heftig te zijn. Gelukkig niet. Ik weet uit eigen ervaring dat wanneer het wat spant in mijn leven, en wanneer ik dan bid, mij vaak overkomt dat ik voel dat ik innerlijk gedragen wordt. Ondanks alles lijkt het dan alsof ik de hele wereld aan kan. Bij wijze van spreken…
Ik denk dat zo’n Tweede kerstdag met ieder jaar de gedachtenis van de marteldood van Stefanus ons dit wil zeggen. Even weer met de voeten in de dagelijkse realiteit, nagenietend van het grote feest van gisteren en tegelijkertijd reël over wat morgen weer brengen zal. Sinds die dramatische gebeurtenis rond Stefanus, de eerste martelaar, zijn er meer crisissen geweest en zullen er ook komen. God laat ons niet in de steek, zo weten we. De Geest van zijn Zoon is vrijgegeven. Voor ons onderweg.