Door: Joost Jansen o.praem.
Een flamboyante talkshowleider door iedereen aanbeden, plus dat hij nog veel geld in het laadje bracht: had niemand dan wat in de gaten? Of hield men on-wijselijk zijn mond: anderen moeten het maar aankaarten, ik durf dat niet. Ook die mensen vóór Noach hadden niets in de gaten, er staat geschreven in het evangelie dat ze niets-vermoedend zijn, en toen kwam ineens de kladderadatch, de ‘grote vloed’, de tsunami die alles verwoest. Alleen Noach en de zijnen overleven het en de Heer God gaat met hem een nieuw verbond aan. Het is klaarblijkelijke niet vanzelfsprekend om alert te blijven bij de vele impulsen, de vele prikkelingen, die ons van alle kanten omringen. Smartphone en sociale media hebben vaak een verdovende uitwerking.
Hoe blijven we scherp? Door anderen met een belerend vingertje te berispen? Bij mij (en ik weet bij velen) werkt dit averechts. Alsof die ander precies weet wat goed voor mij is… Ik denk veeleer dat ik me wil aansluiten bij de boodschap die we hier in drie verhalen hebben gehoord, alle drie hebben ze iets visonairs. Het betekent dat ze ons een visioen voorhouden. Wij blijven dan zelf helemaal verantwoordelijk voor ons eigen antwoord hierop. Is het niet uiterst actueel dat de profeet Jesaja (ongeveer 700 jaar vóór onze jaartelling) het heeft over het ‘omsmeden van zwaarden naar ploegijzers, speren tot sikkels’. Dat hij zegt ‘dat geen volk nog het zwaard trekt tegen een ander volk’… Hoe actueel is dit met een gigantische oorlog op een drieduizend kilometer hier vandaan in de Oekraïne. Ik hoor het bevrijdende woord dat de nacht ten einde loopt en het uur is gekomen om uit de slaap op te staan. Doe ik dit, doen wij het? Het is echt niet vanzelfsprekend.
We starten met deze viering de advent, vier weken opgaan naar het feest van Kerstmis. Dan ontvangen we – ieder jaar opnieuw – die Mensenzoon waarvan het evangelie zegt dat Hij onverwacht komt. U zult zeggen: zo onverwacht is dit toch niet? 25 december is 25 december, punt uit. Er zijn echter gebeurtenissen in ieders leven die we al geruime tijd zien aankomen en waarbij we ervaren dat het plotseling is als ze gebeuren. Ik denk aan mijn hoogbejaarde moeder die al een jaar op het punt van sterven lag. Wanneer het gebeurt, is het toch plotseling. Zo iets vermoed ik ook met de komst van de Vredevorst met Kerstmis. Hij komt, terwijl Hij al is gekomen. Hij komt ieder jaar opnieuw. Maar wij zijn intussen veranderd, onze wereld is niet meer hetzelfde als een jaar geleden. Zijn komst NU, in deze tijd, kan NU verandering brengen, als we ons laten raken door zijn Aanwezigheid. Zijn komst is nieuw naarmate wij Hem nieuw ontvangen.
Daarom klinkt op iedere eerste zondag van de advent de roep om alert te zijn, waakzaam. Wie waakzaam is, kan zich laten raken, zich laten overvallen zelfs, door het onverwachte. Wie waakzaam is, kijkt anders, hoort anders. De afbeelding op het boekje is goed gekozen, een luisterend en opmerkzaam oor.
De wereld draait nog steeds door, en blijft draaien. Maar het is aan ons hoe die wereld draait. Het kan zijn dat we blijven hangen in de onverschilligheid en de leegte, de wereld van het entertainment en de verdoving, niets vermoedend wat ons redding brengt. Wij kunnen ook in deze wereld ons laten bewegen door een luisterende houding, ons laten raken door het visioen van zwaarden die omgesmeed worden tot ploegijzers. We kunnen ons laten raken door tekenen die ons het nieuwe aanzeggen dat zeker over vier weken geboren gaat worden. Daarvoor moeten we alert blijven, waakzaam, want het komt op een uur waarop we het niet verwachten.